Home Inpirasi Motivasi “Sejajar Tindakan” Atau “Sejajar Dengan Tindakan”

[MAHIR BAHASA MELAYU] “Sejajar Tindakan” Atau “Sejajar Dengan Tindakan”

June 2, 2021

Dalam rencana yang disiarkan pada bulan Mac 2021 tentang penggunaan imbuhan “se-“, pembaca telah mengetahui bahawa kata adjektif yang berimbuhan “se-“ biasanya tidak boleh diikuti dengan kata sendi nama “dengan” atau “seperti”. Contohnya:

Baju yang saya beli ini tidak semahal dengan baju yang engkau beli itu.
Hang Jebat sehebat seperti Hang Tuah.

Kedua-dua ayat ini tidak gramatis kerana imbuhan “se-“ telahpun mendukung makna “sama”, maka perkataan “dengan” dan “seperti” sepatutnya digugurkan.

Namun demikian, dalam perkongsian kali ini, kita dapati bahawa sebenarnya bukan semua kata adjektif berimbuhan “se-“ tidak boleh diikuti “dengan”, malah sebenarnya ada kata adjektif berimbuhan “se-“ yang wajib diikuti “dengan”.

Cuba kita memperhatikan ayat yang berikut:

Tindakan ini tidak selari SOP yang telah ditetapkan.
Sejajar keputusan mesyuarat tersebut, kami akan mula melaksanakan program ini pada bulan ini.
Guru mestilah menyampaikan pengajaran selaras standard pembelajaran dan standard kandungan yang ditetapkan.
Reka bentuk itu dihasilkan seiring konsep sains dan teknologi.
Keberanian yang ditunjukkan oleh remaja itu sesungguhnya tidak sepadan kekuatan fizikalnya.

Pasti kita berasa janggal membaca ayat (3) hingga (7). Hal ini kerana ayat ini semuanya tidak gramatis. Ayat ini dapat dibetulkan seperti ayat (8) hingga (12) yang berikut:

Tindakan ini tidak selari dengan SOP yang telah ditetapkan.
Sejajar dengan keputusan mesyuarat tersebut, kami akan mula melaksanakan program ini pada bulan ini.
Guru mestilah menyampaikan pengajaran selaras dengan standard pembelajaran dan standard kandungan yang ditetapkan.
Reka bentuk itu dihasilkan seiring dengan konsep sains dan teknologi.
Keberanian yang ditunjukkan oleh remaja itu sesungguhnya tidak sepadan dengan kekuatan fizikalnya.

Persoalannya, bilakah kita perlu menggunakan “dengan”? Bagaimanakah kita menentukannya? Sebenarnya, jika kita menguasai golongan kata, perkara ini amat mudah sahaja. Kata “secantik” tidak boleh diikuti “dengan” disebabkan kata dasarnya, iaitu “cantik” merupakan kata adjektif.

Jika dibandingkan dengan kata “selari”, “sejajar”, “secocok”, “selaras”, “seiring”, dan “sepadan” pula, kita dapati bahawa kata dasarnya, iaitu “lari”, “jajar”, “laras”, “iring” dan “padan” bukan kata adjektif.

Kesimpulannya “dengan” perlu digunakan sekiranya kata dasarnya bukan kata adjektif. Jika kata dasarnya ialah kata adjektif, maka kata “dengan” atau “seperti” tidak boleh digunakan sesudahnya. Berfikirlah dengan teliti semasa menggunakan kata adjektif berimbuhan “se-“ kerana bukan selalunya “dengan” tidak diperlukan dan begitulah juga sebaliknya.

Penyiaran artikel ini merupakan kerjasama Majalah Remaja bersama Dewan Bahasa & Pustaka. Artikel ini ditulis oleh Alex Leong Jun Wei

Ini baru lah gaya hidup remaja. REMAJA kini di seeNI.
Download seeNI sekarang!

KLIK DI SEENI

[MAHIR BAHASA MELAYU] Apakah Polisemi?

Penulis Jemputan

November 1, 2021

Polisemi ialah perkataan yang mempunyai banyak makna tetapi berbeza apabila digunakan dalam konteks/ayat yang berlainan. Lebih mudah lagi polisemi ialah kata yang mempunyai banyak makna (yang berbeza-beza) tetapi berkaitan, menurut konteks penggunaannya.

Contoh: kata mentah mempunyai set makna yang berikut :

(a) Masih muda (untuk buah-buahan)
(b) Tidak masak (masakan)
(c) Belum masak (makanan)
(d) Belum diproses (bahan galian dan lain-lain)
(e) Belum sempurna akal atau fikiran atau belum matang (untuk orang)

Ada beberapa sebab perkara ini boleh berlaku. Antaranya:

(1) Peluasan makna
Perkataan yang asalnya mendukung makna yang khusus diberikan maknanya yang lebih bersifat umum. Contoh: alamat, makna asalnya ialah butir-butir keterangan sesuatu tempat seperti alamat rumah tetapi kemudiannya diperluas makna kepada petanda.

(2) Penyempitan makna

Perkataan yang asalnya memiliki makna yang umum namun makna itu kemudiannya menjadi lebih khusus. Contohnya: Ustazah, makna asalnya ialah guru wanita tetapi disempitkan menjadi guru wanita yang mengajarkan mata pelajaran Pendidikan Islam sahaja.

Bagaimanakah untuk membezakan polisemi dari segi konteks/ayat dan berdasarkan fungsi? Polisemi merupakan satu set makna yang berbeza apabila digunakan dalam konteks yang berlainan. Contohnya: homonim – ketam. Makna ketam merujuk sejenis hidupan yang boleh dimakan manakala makna lain bagi ketam merujuk sejenis alat yang digunakan untuk menghaluskan permukaan kayu. Ejaannya sama tetapi berbeza dari segi konteks/ayat.

Sekiranya makna ditentukan berdasarkan fungsi pula, contohnya polisemi jatuh bersamaan maknanya dengan gugur, merosot, terbenam, tumbang, bankrap, tidak dapat bertahan dan menjadi (jatuh cinta). Makna jatuh tetap jatuh tetapi berubah apabila digunakan dalam situasi berlainan. Sinonim bagi jatuh ialah turun, sinonim bagi turun ialah jatuh berdasarkan makna.

Dalam tatabahasa bahasa Inggeris, satu perkataan mampu mempunyai beberapa makna serentak dan maknanya pula bergantung pada situasi perkataan itu digunakan, dikategori sebagai “homograf” iaitu mempunyai variasi makna yang berbeza-beza. Contohnya School merujuk sekolah. Sebenarnya school boleh sahaja merujuk unifikasi persamaan yang berlaku dalam kalangan individu.

School boleh merujuk sekumpulan ikan yang berenang bersama-sama (school of fish) atau digunakan bagi menggambarkan perbuatan, contohnya “menyekolahkan” dalam bentuk kata kerja. Justeru, tidak hairanlah jika kita sudah terbiasa menggunakan kata sekolah sebagai slanga dengan ayat, ‘kena sekolah’ maksudnya dileteri, dimarahi atau sebagainya.

Penyiaran artikel ini merupakan kerjasama Majalah Remaja bersama Dewan Bahasa Dan Pustaka. Artikel ini ditulis oleh FARIDAH MOHAMAD SAAD.

Ini baru lah gaya hidup remaja. REMAJA kini di seeNI.
Download seeNI sekarang!

KLIK DI SEENI

Teruskan Membaca