“Antara contoh kata ganda berentak ialah remuk-redam, corat-coret, warna-warni dan bukit-bukau”, terang Azmi kepada Naqui. “Hei, bukit bukau bukan merupakan kata ganda berentaklah, tapi kata majmuk,” sampuk Johan. “Mengapa kamu menyatakan demikian”, tanya Azmi kepada Johan”. “Kedua-dua perkataan itu mempunyai maksud tertentu dan boleh berdiri sendiri. Bukit bermaksud kawasan tanah yang tinggi, manakala bukau bermaksud lembah, maka tidak ada tanda sempang antara bukit dengan bukau”. Jelas Johan. Oleh itu, apakah maksud kata majmuk?
Kata majmuk ialah proses yang merangkaikan dua kata dasar atau lebih, dan mewujudkan makna tertentu. Kata majmuk ialah kata-kata yang dibentuk daripada gabungan dua atau lebih morfem bebas dan makna kata yang baharu dibentuk itu berlainan daripada makna asal kata-kata yang membentuknya. Abdullah Hassan (2006: 268) telah menyenaraikan rumusan definisi kata majmuk berdasarkan satu seminar yang dihadiri, iaitu:
- Kata majmuk terdiri daripada sekurang-kurangnya dua morfem bebas.
- Kaitan antara unsurnya tidaklah berkaitan secara langsung dalam hubungan D-M. Kedua-dua unsurnya bukan D (diterangkan) dan M (menerangkan), unsurnya masih daripada kata majmuk.
- Hukum D-M pada Frasa Nama lebih langsung daripada DM pada kata majmuk.
- Maknanya masih bergantung pada inti. Daripada inti itulah ditambah dengan ciri-ciri khusus makna itu.
- Gabungan dua morfem bebas tidak melibatkan sebarang imbuhan, untuk mengelakkan kata terbitan menjadi kompleks.
- Tidak boleh disisipkan sebarang bentuk atau perkataan yang lain.
Berdasarkan enam rumusan kata majmuk, kesimpulannya kata majmuk yang dibentuk mestilah lebih daripada satu kata dan perlu mewujudkan satu kesatuan makna. Antara kedua-dua perkataaan yang dimajmukkan itu, tidak boleh diselitkan perkataan lain walaupun tidak berubah makna. Asas pembinaan kata majmuk juga mestilah berdasarkan hukum D-M.
Kata majmuk dapat dibahagikan kepada tiga kelompok, iaitu:
- Rangkai kata bebas
Kata majmuk rangkai kata bebas diwujudkan dengan menggabungkan dua kata atau lebih yang berlainan makna dan mewujudkan satu makna yang baharu. Kata majmuk yang baharu wujud ini tidak boleh diselitkan dengan kata lain walaupun makna tidak berubah. Antara contoh kata majmuk rangkai kata bebas ialah jalan raya, tengah hari, lebuh raya, warga kota, bandar raya, atur cara, susun atur dan lain-lain lagi. Namun demikian terdapat kekecualian untuk kata nama khas iaitu Dewan Bandaraya Kuala Lumpur dan Keretapi Tanah Melayu. Terdapat juga bentuk kata yang digunakan sebagai gelaran. Walaupun penggunaannya menyalahi hukum D-M, namun diberikan kekecualian. Antara contoh kekecualian kata majmuk ialah Perdana Menteri, Ketua Menteri, Naib Canselor dan lain-lain.
- Istilah khusus
Kata majmuk istilah khusus ialah satu bentuk kata nama yang digunakan secara khusus dalam bidang tertentu yang menggunakan dua kata yang berlainan tetapi mewujudkan satu makna. Antara contoh kata majmuk istilah khusus ialah reka bentuk,
garis pusat, lut sinar, batu kapur, pita suara dan lain-lain lagi.
- Maksud kiasan
Kata majmuk maksud kiasan terdiri daripada simpulan bahasa yang membawa makna yang khusus. Sebab-sebab simpulan bahasa dianggap sebagai kata majmuk ialah kata yang disimpulkan itu mempunyai satu kesatuan yang bermakna. Contoh kata majmuk yang membawa maksud kiasan ialah hati batu, ringan tangan, kaki botol, kaki bangku dan lain-lain.
Walaupun kata majmuk biasanya ditulis secara terpisah, namun begitu terdapat kata majmuk yang ditulis secara berangkai atau sebagai satu perkataan. Kata majmuk ini dianggap telah mantap. Misalnya; kerjasama, bumiputera, kakitangan, suruhanjaya sukarela, pesuruhjaya, matahari, tandatangan, setiausaha, tanggungjawab, warganegara, jawatankuasa, antarabangsa, olahraga dan lain-lain.
Perkataan yang tergolong dalam kata tertentu yang lazimnya ditulis secara bercantum tetapi tidak dianggap sebagai kata majmuk mantap ialah walhal, apakala, barangkali, darihal, padahal, manakala, perikemanusiaan, kadangkala, dinihari, apabila, sukacita, dukacita, hulubalang, peribahasa.
Penyiaran artikel ini merupakan kerjasama Majalah Remaja bersama Dewan Bahasa Dan Pustaka. Artikel ini ditulis oleh DR. HAJI AMIR BIN HAJI JUHARI
Ini baru lah gaya hidup remaja.
REMAJA kini di
Download sekarang!
‘Raja Bukit’ Terengganu Catat Sejarah, Pelumba Malaysia Menang 2 Kali Berturut-Turut
Setelah kali terakhir meraih Jersi Merah sebagai simbolik kepada gelaran ‘Raja Bukit’ dalam kejohanan Le Tour de Langkawi (LTdL) pada tahun 2020, pelumba muda Terengganu Polygon Cycling Team (TSG); Muhammad Nur Aiman Zariff berjaya mengekalkan kejayaannya itu pada tahun ini.
12 Oktober lalu, Nur Aiman telah merampas Jersi Merah daripada rakan sepasukannya, Jambaljamts Sainbayar pada perlumbaan Peringkat 2 dari Kelawang ke Raub.
Nur Aiman seterusnya berjaya mengekalkan Jersi Merah itu hingga ke perlumbaan terakhir awal minggu ini di Pekan Kuah, Pulau Langkawi dengan mengumpul 29 mata secara keseluruhan.
Sekaligus, pelumba berusia 25 tahun itu telahpun mencatat sejarah selaku pelumba Malaysia yang berjaya meraih Jersi Merah dalam dua edisi berturut-turut. Tambah membanggakan adalah apabila ia berlaku sewaktu LTdL 2022 di mana enam pasukan Jelajah Dunia dan pelumba-pelumba berkaliber hadir memberikan saingan.
Kejayaan ini juga katanya dibantu melalui persiapan awal pasukan termasuklah perlumbaan di Turki, Tour of Taiwan dan Le Tour Iran.
ARTIKEL BERKAITAN : Raih Gangsa Di Kejohanan Olahraga Asia Di Kuwait. Pengiran Aidil Auf Cemerlang Cipta Rekod Peribadi – REMAJA
Untuk pengetahuan, Nur Aiman yang berasal dari Marang, Terengganu merupakan pelumba Malaysia pertama yang bergelar Raja Bukit di LTdL sejak ia pertama kali dianjurkan pada tahun 1996.
Manakala pada bulan lalu, Nur Aiman telahpun dikurniakan Pingat Jasa Kebaktikan atas pencapaian sebagai atlet berbasikal sempena ulang tahun ke-60 hari keputeraan kebawah Duli Yang Maha Mulia Sultan Terengganu 2022.
BACA LAGI : Dhabitah Sabri Dikurniakan Anugerah Daripada Agong Pada Usia 20 Tahun! – REMAJA
Update terkini tentang isu semasa, dunia hiburan, kecantikan, fesyen dan gaya hidup? Ikuti telegram rasmi Remaja untuk lebih banyak info dan juga peraduan menarik.
Ini baru lah gaya hidup remaja.
REMAJA kini di
Download sekarang!
Baru Berusia 12 Tahun, Anak Sulung Dr Sheikh Muszaphar Terbang Ke Oxford Untuk Program Kepimpinan
Ke mana tumpahnya kuah, kalau tidak ke nasi kan?
Angkasawan pertama negara, Datuk Dr Sheikh Muszaphar Shukor Sheikh Mustapha baru-baru ini berkongsi hantaran di laman Instagramnya berkaitan anak sulungnya.
ARTIKEL BERKAITAN: Menginjak Remaja, Dr Sheikh Muszaphar Kongsi IQ Bella Lebih 130 Dan Genius!
Perkongsian tersebut menyaksikan anak perempuan kepada Dr Sheikh, Sophea Isabella, 12, berangkat ke Oxford, United Kingdom untuk Program Kepimpinan.
“Bella telah berangkat ke Universiti Oxford, United Kingdom untuk menyertai Program Kepimpinan selama seminggu hari ini.
“Dia sangat bersemangat. Saya pula yang berasa sedih. Ingatkan dengan adanya tujuh anak, akan lebih tenang untuk melepaskan seorang anak. Saya betul-betul salah,” tulisnya.
View this post on Instagram
Menjenguk ke ruangan komen, majoriti warganet turut bangga dengan pencapaian si gadis lampai itu sambil mengekspresikan rasa kekaguman mereka terhadap kecantikan anak sulung angkasawan negara tersebut.
“Tahniah Bella, semoga dipermudahkan,” komen warganet.
“Bella pergi melawat kawasan tu sebab suatu hari nanti dia akan menyambung pelajaran di sana kan… She sure boleh!” komen individu lain.
“Cantiknya dah lah tinggi, boleh jadi model,” seloroh netizen lain.
Sekadar info, Datuk Dr Sheikh Muszaphar Shukor dan isteri, Datin Dr Halina Mohd Yunos, 42, dikurniakan tujuh cahaya mata iaitu Sophea Isabella, Sophea Natasha, Sheikh Adam, Sheikh Noah, Sheikh Eusoff, Sophea Emilia dan Sheikh Muhammad.
Ini baru lah gaya hidup remaja.
REMAJA kini di
Download sekarang!
[MAHIR BAHASA MELAYU] “Sejajar Tindakan” Atau “Sejajar Dengan Tindakan”
![[MAHIR BAHASA MELAYU] “Sejajar Tindakan” Atau “Sejajar Dengan Tindakan”](https://cdn.remaja.my/2021/06/369485.jpeg "[MAHIR BAHASA MELAYU] “Sejajar Tindakan” Atau “Sejajar Dengan Tindakan” 16")
Dalam rencana yang disiarkan pada bulan Mac 2021 tentang penggunaan imbuhan “se-“, pembaca telah mengetahui bahawa kata adjektif yang berimbuhan “se-“ biasanya tidak boleh diikuti dengan kata sendi nama “dengan” atau “seperti”. Contohnya:
- Baju yang saya beli ini tidak semahal dengan baju yang engkau beli itu.
- Hang Jebat sehebat seperti Hang Tuah.
Kedua-dua ayat ini tidak gramatis kerana imbuhan “se-“ telahpun mendukung makna “sama”, maka perkataan “dengan” dan “seperti” sepatutnya digugurkan.
Namun demikian, dalam perkongsian kali ini, kita dapati bahawa sebenarnya bukan semua kata adjektif berimbuhan “se-“ tidak boleh diikuti “dengan”, malah sebenarnya ada kata adjektif berimbuhan “se-“ yang wajib diikuti “dengan”.
Cuba kita memperhatikan ayat yang berikut:
- Tindakan ini tidak selari SOP yang telah ditetapkan.
- Sejajar keputusan mesyuarat tersebut, kami akan mula melaksanakan program ini pada bulan ini.
- Guru mestilah menyampaikan pengajaran selaras standard pembelajaran dan standard kandungan yang ditetapkan.
- Reka bentuk itu dihasilkan seiring konsep sains dan teknologi.
- Keberanian yang ditunjukkan oleh remaja itu sesungguhnya tidak sepadan kekuatan fizikalnya.
Pasti kita berasa janggal membaca ayat (3) hingga (7). Hal ini kerana ayat ini semuanya tidak gramatis. Ayat ini dapat dibetulkan seperti ayat (8) hingga (12) yang berikut:
- Tindakan ini tidak selari dengan SOP yang telah ditetapkan.
- Sejajar dengan keputusan mesyuarat tersebut, kami akan mula melaksanakan program ini pada bulan ini.
- Guru mestilah menyampaikan pengajaran selaras dengan standard pembelajaran dan standard kandungan yang ditetapkan.
- Reka bentuk itu dihasilkan seiring dengan konsep sains dan teknologi.
- Keberanian yang ditunjukkan oleh remaja itu sesungguhnya tidak sepadan dengan kekuatan fizikalnya.
Persoalannya, bilakah kita perlu menggunakan “dengan”? Bagaimanakah kita menentukannya? Sebenarnya, jika kita menguasai golongan kata, perkara ini amat mudah sahaja. Kata “secantik” tidak boleh diikuti “dengan” disebabkan kata dasarnya, iaitu “cantik” merupakan kata adjektif.
Jika dibandingkan dengan kata “selari”, “sejajar”, “secocok”, “selaras”, “seiring”, dan “sepadan” pula, kita dapati bahawa kata dasarnya, iaitu “lari”, “jajar”, “laras”, “iring” dan “padan” bukan kata adjektif.
Kesimpulannya “dengan” perlu digunakan sekiranya kata dasarnya bukan kata adjektif. Jika kata dasarnya ialah kata adjektif, maka kata “dengan” atau “seperti” tidak boleh digunakan sesudahnya. Berfikirlah dengan teliti semasa menggunakan kata adjektif berimbuhan “se-“ kerana bukan selalunya “dengan” tidak diperlukan dan begitulah juga sebaliknya.
Penyiaran artikel ini merupakan kerjasama Majalah Remaja bersama Dewan Bahasa & Pustaka. Artikel ini ditulis oleh Alex Leong Jun Wei
Ini baru lah gaya hidup remaja.
REMAJA kini di
Download sekarang!
